abbèrrere , vrb: abèrrere, abèrriri, apèrrede, apèrrere, obèrrere Definizione istesiare duas partes o duas cosas fatas po abbarrare impare; fàere logu a passare, su ndhe tirare su tapu; foedhandho de frores o matas, isparare, bogare cambos noos, ispràghere is butones faendho linna noa / ind. pres. abberzo, abbèglio / pps. abbertu, abertu, obertu, apeltu, apertu; ger. aperindho; impr. aprexat!; cong. abrexat, aperjazas Sinonimi e contrari abberberedhare, afilai, allargai, cannire, fresai, irganzare, sacai, scaringiai | ctr. cugnare, serrai Modi di dire csn: abbèrrere sa manu = istirare sa manu, e fintzas dare sa cosa; abbèrrere sa buca = (puru) fuedhai; abbèrrere su brussu = indoliri su brutzu a fortza de trabballai a una manu pighendi ccn. aina; abèrriri sa menti = istare atentu, imparare, istoigare a unu pro chi imparet, fàghere a cumprèndhere meda; abbèrrere su coro a unu = tocai bèni bèni su sentidu (pruscatotu in su sensu de disprexeri, de atzíchidu); abèrriri is ogus a unu = avertire a ccn. de carchi cosa chi li podet fàghere dannu, fàghereli a cumprèndhere o a ischire sa cosa; abèrriri butega = pònnere butega e comintzare a triballare o a bèndhere; abèrriri unu pegus = segàrelu in bentre a ndhe li bogare su matímine, faghíndhelu a peta; abbèrrere a unu (cristianu)= operàrelu, segàrelu pro li fàghere operassione in ispidale Frasi apelzeint camminos pro giumpare sos serragos arestes e pedrosos (A.Casula)◊ po su chi ses faendho aperi s'ogu! ◊ beni chi apelzo giannas e fentanas pro ti retzire! ◊ abbèglio sos ocros istronatu e azicu resesso a cumprènnere inumbe so ◊ est tempus chi aperjazas sos ocros e chi pompiedas! ◊ abberi cuss'ampulla e beta a bufare! ◊ cantu bortas mi as bistu aperindho e serrandho is portas? ◊ prega chi s'abrexat sa porta! 2. in s'arrocu a isse l'abberint su passu cun rispetu e si càgliant totu ◊ sa die si fateit iscuricosa e si aperzeint sas nues a lampos 3. custa linna si est totu abberta ◊ sa terra si est totu abberindhe de su sicore meda Etimo ltn. aperire Traduzioni Francese ouvrir, crocheter Inglese to open, to force open Spagnolo abrir, descerrajar Italiano aprire, schiùdere, scassinare Tedesco öffnen, aufbrechen.

allutzighinàre , vrb Definizione apèrrere bene deunudotu is ogos, comen'e faendho prus atentzione, meravigliaos Sinonimi e contrari allutzigare, ispalpedhare Frasi benit un'àinu, a denote, e mi allutzighinat sos ojos, pariat ànima mala 2. cussas sunt baldiendhe sa domo cun sos ojos allutzighinados Etimo srd. Traduzioni Francese écarquiller les yeux Inglese to open wide one's eyes Spagnolo abrir los ojos Italiano spalancare gli òcchi Tedesco die Augen aufsperren.

cufidàre , vrb Definizione nàrrere calecunu segretu o cosa delicada a unu, in manera personale e no in cara de àtere chiesisiat Sinonimi e contrari iscobiare | ctr. cuai Etimo itl. Traduzioni Francese se confier à Inglese to open one's heart Spagnolo confiarse Italiano confidarsi Tedesco sich anvertrauen.

ilbambarriàre , vrb: imbambarriare, impamparriare, irbabbarriare, isbabbarriare, isbambarriai, isbambarriare, ispambarriare, ispamparrai, ispamparriare Definizione apèrrere is ogos deunutotu, bene, meda; nau de aperturas o àteru, apèrrere deunudotu, apèrrere in campu; nau de unu cuau, essire de si fàere a bíere / ƒisbambarriare sas origras = allutai is origas, ascurtai bèni Sinonimi e contrari ilbarrizare, imbarritzare, irbarriolare, ispalpedhare, ispampanai, ispamparinare, ispamporionare, scampaniai, sparrancai | ctr. serrai, tancai Frasi pro ispantu ilbambàrriant s'oju a sa lugura ◊ li ant postu su retratu a ojos impamparriados ◊ cun sa fantasia isbambàrrio sas alas! ◊ fit a ojos isbambarriados ◊ su casifítziu isbambàrriat su portale dae sas ses ◊ at castiau ispamparrandu is ogros 2. nc'iat iscabulau su cupitu ci dhu cuàt e si nci fut ispamparrau Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand Inglese to open wide Spagnolo abrir de par en par Italiano spalancare Tedesco aufreißen.

ispalpedhàre , vrb: isprapedhai, isprapiedhai, isprepedhai, isprepedhiare, ispripiedhare, sprapadhai Definizione isperriare deunudotu, apèrrere bene is ogos, is prabaristas, o fintzes àteru Sinonimi e contrari ilbambarriare, irbarriolare, ispamparinare, ispamporionare, isparpalociai, ispitzulinare, sparrancai / abberberedhare, acrabionare, allutzighinare, sparrunchiai / allampare Frasi iat isprapedhau is ogus chi pariant duas làntias ◊ Bissentedhu furiat isprepedhendi is ogus po biri mellus ◊ ispripiedhat sos ogos po cumprènnere si est abbizu o drommidu 2. est abarrau cun is ogus isprapedhaus de sa timoria ◊ est siciau cun is manus isprapiedharas in is ginugus Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand Inglese to open wide Spagnolo abrir los ojos, abrir de par en par Italiano spalancare gli òcchi Tedesco die Augen aufsperren.

ispampanài, ispampanàre , vrb: ispampinare 1 Definizione apèrrere in campu, deunudotu / ispampinare sos ojos = isprapedhai is ogus, fintzes ischidare Sinonimi e contrari ilbambarriare, ilbarrizare, imbarritzare, ispalpedhare, ispamporionare, isparpalociai, scampaniai, sparrancai / ismedhinare | ctr. serrai, tancare Frasi luego abberit sa gianna pro ch'essire su fiagu e ca s'upore no est pagu ispàmpinat su balcone ◊ mi est essidu de mente de ispampinare sa gianna de su frundhagu ◊ giuchiat sos ocros totu ispampinatos ◊ su butoni de custu frori est deretu a ispampanai Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand, rouler les yeux Inglese to open wide Spagnolo abrir de par en par Italiano spalancare, stralunare Tedesco aufreißen, verdrehen.

isperriài, isperriàre , vrb: sperriai Definizione sparrunchiai, apèrrere is cambas coment'e po cicire a cuadhu e po cicire a cuadhu etotu, ma dhu narant fintzes in su sensu de pònnere passos, camminare / isperriare sas alas = abbèrrere sas alas pro bolare Sinonimi e contrari acabadhare, acuadhigai, imperriare, intrare, zumpare / sparrancai, sperrioncai Frasi candu mi pigant cussus iscimíngius no ispérriu passu ◊ apena isperriadu su giannile bidia una broca in su cuzolu ◊ e chie mi che torrat a isperriare subra de cussu animalatzu candho deo no apo piús impita? ◊ cussa fit una carreraja chi s’isperriat pro duos sodhos Etimo srd. Traduzioni Francese écarter les jambes Inglese to open one's legs Spagnolo despatarrarse, esparrancarse Italiano aprire le gambe Tedesco die Beine spreizen.

scampaniài, scampaniàri , vrb: iscampaniai Definizione apèrrere in campu, deunudotu; nau de unu malàidu in letu, iscarragiare Sinonimi e contrari ilbambarriare, ispampanai, ispamparinare, ispamporionare, sparrancai 2. candu seus sudaus, su si scampaniari noxit Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand Inglese to open wide Spagnolo abrir de par en par Italiano spalancare Tedesco aufreißen.

scasumíri , vrb rfl Definizione bocaresindhe, si ndhe foedhare cun àtere, de una cosa, de unu segretu, de su chi unu sentit Sinonimi e contrari assaborire, indennentai, scasumai* Traduzioni Francese se confier Inglese to open one's heart Spagnolo abrirse, confiarse Italiano confidarsi, esternare Tedesco sich anvertrauen, sich aussprechen.

sparrancài , vrb: isparrancare, sparranchiai, sparranchinai, sparruncai, sparrunchiai, sperranchiai, sperrenchiai, sperruncari Definizione apèrrere, illargare, istesiare de pare, nau mescamente de is cambas, ma fintzes de àteru Sinonimi e contrari ilbambarriare, ispalpedhare, ispamporionare, isparpalociai / ispantiare, isperrionare, sperrioncai Frasi sparruncai su portali ◊ at sperrenchiau sa genna de perra in perra ◊ sperrunca bèni is cambas po incosciari su cuadhu! 2. sperruncau, mi asciugu is pantalonis acanta de su fogu tenendi a fraca Etimo spn. esparrancarse Traduzioni Francese écarter les jambes Inglese to open wide Spagnolo abrir Italiano spalancare, divaricare Tedesco spreizen.

«« Cerca di nuovo